In reactie op de uitzending van Radar (AVRO-TROS) van 18 november jl. bracht het Verbond van Verzekeraars naar voren dat een stelselwijziging in de letselschadepraktijk verbetering kan brengen. Het Verbond suggereert dat met een directe verzekering, waarbij een benadeelde met letsel de schade claimt bij de eigen verzekeraar, de in de uitzending genoemde knelpunten de wereld uit zijn.

Verzekeraars zouden daar wel eens gelijk in kunnen hebben, en toch zou het zeer onverstandig zijn om voor deze oplossingsrichting te kiezen. Uit de uitzending bleek duidelijk welke categorie zaken tot langdurige conflicten leiden, namelijk whiplashzaken. Bij dit type letsel stellen verzekeraars het bestaan of de ernst van de klachten structureel ter discussie, omdat artsen het letsel niet kunnen objectiveren. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat verzekeraars dit type letsels zouden uitsluiten in hun polissen, of het alleen willen verzekeren tegen een zeer hoge premie. Dan is het einde discussie. Maar slachtoffers die als gevolg van een ongeval ernstige ontwrichtende nekklachten hebben kunnen dan fluiten naar een redelijke schadevergoeding. Daarnaast zullen verzekeraars ook andere schadeposten via de polisvoorwaarden willen beperken of uitsluiten, waardoor slachtoffers ten opzichte van de huidige situatie beduidend minder rechten hebben.

Beperkte dekking of hoge premies
Als we kijken naar bestaande directe verzekeringen is dat ook terug te zien. Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen kennen een beperkte dekking of zijn schier onbetaalbaar. Ongevallenverzekeringen zijn gelimiteerd en kennen strenge voorwaarden wat betreft causaliteit. De mogelijkheden voor partijen om tot volledige schadevergoeding te komen zijn beduidend minder danwel geheel afwezig, in tegenstelling tot in het huidige aansprakelijkheidsrecht.

Directe verzekering lost niets op
Het is bovendien tamelijk naïef om te verwachten dat een eigen verzekeraar zich bij een forse schadeclaim coulanter zal gedragen dan de verzekeraar van de veroorzaker van een ongeval. De financiële belangentegenstelling tussen partijen is ongewijzigd aanwezig, daar brengt het feit dat de benadeelde aan de regelende verzekeraar premie betaalt erg weinig verandering in. Nog steeds zal de verzekeraar alle argumenten zoeken en gebruiken om de claim ter discussie te stellen. Nog steeds zal de benadeelde juridische hulp nodig hebben, al zullen zij de kosten daarvan dan wellicht (geheel of gedeeltelijk) zelf moeten dragen omdat verzekeraars deze limiteren of uitsluiten. Schaderegelingen die conflictueus verlopen zullen zelfs nog langer duren dan in de huidige situatie, omdat de klant contractueel is aangewezen op het doorlopen van een uitputtende klachtenprocedure binnen het verzekeringsbedrijf die een te vrijblijvend karakter heeft om tot een effectieve oplossing te komen.

Op geen enkele manier is van een directe verzekering iets goeds te verwachten. Voor slachtoffers is het een erg slecht idee. Als verzekeraars hun aan letselschade gerelateerde kosten beter willen beheersen, dan kunnen ze dat het beste doen door de eigen processen op orde te brengen, blijkt uit onderzoek.

Alertheid is op z’n plaats
De Branchevereniging Nederlandse Letselschade-experts (NLE) volgt verzekeraars op de voet in hun ambitie om een directe verzekering in te willen voeren in plaats van het huidige aansprakelijkheidsstelsel. Een stelselwijziging mag op geen enkele wijze gericht zijn op het indammen van de rechten van slachtoffers en het dienen van de financiële belangen van de verzekeringssector. Alertheid van alle belanghebbenden, de politiek, de advocatuur, de expertisebranche en de consumenten- en slachtofferorganisaties, is hier op z’n plaats.

Sancties en tuchtraad een goed idee
De NLE heeft daarnaast kennis genomen van de notitie van Kamerleden Van Nispen (SP), Kuiken (PvdA) en Van Toorenburg (CDA). Het voorstel om aan de Gedragscode Behandeling Letselschade (GBL) sancties te koppelen, wat ons betreft zowel voor verzekeraars als voor belangenbehartigers, vindt de NLE een goed idee. Ook een tuchtraad is een waardevolle toevoeging aan de huidige letselschadepraktijk. De Letselschade Raad is recent gestart met een evaluatie van de GBL en zou wat ons betreft de voorstellen van de Kamerleden als uitgangspunt kunnen nemen. De NLE zal daar binnen de Raad op gaan aandringen.